Ured za međuuniverzitetsku saradnju
u zemlji i inostranstvu
Tuzla, 08.06.2020. godine
Posljednjeg dana jubilarnog 25. Ljetnog Univerzitet u Tuzli održano je još jedno u nizu interesantno predavanje. Fenotipizacija: Ključ za otkrivanje tajni biljaka je bila tema o kojoj su govorili predavači Edhem Čustović, PhD i direktor sa La Trobe University Innovation & Entrepreneurship Foundry (LIEF), Australija i Rijad Sarić, MSc – Istraživač & PhD student sa La Trobe University Innovation & Entrepreneurship Foundry (LIEF), Australija.
U uvodnom dijelu predavanja učesnici su upoznati sa AgriBio Institutom otvornenim 2013. godine u sklopu La Trobe Univerziteta, a koji predstavlja najveći australijski istraživački centar za agrikulturu. Glavni cilj ovog Centra je poboljšanje biljne i životinjske proizvodnje, otkrivanje novih bolesti koje se mogu pojaviti na živim organizmima, smanjenje uticaja na naš ekosistem i razvoj sofisticiranih sistema za naučno istraživanje biljaka i ostalih živih organizama.
Predavači su pojasnili i ključne termine koji su koristili tokom svog predavanja, a koji se koriste generalno iz ove oblasti:
– Fenotipizacija je istraživanje koje koristi određene hipoteze prije samih dobijanja određenih kvalitetnih rezultata. Zasniva se na proučavanju određenih svojstava ljudi, životinja i biljaka na osnovu genetskog koda ili genetskih funkcija.
– Fenotim je ishod genetskog koda ili genotipa.
– Genotipizacija predstavlja proces identifikacije određenih genetskih mutacija ili genotipova odnosno specifičnih različitosti između dva organizma.
– Genotip je genetska struktura posmatranog organizma tj. svi geni koji čini taj organizam.
– Fenotipizacija biljaka predstavlja opsežnu procjenu i proučavanje kompleksnih karakteristika biljaka kako bi se pronašao kvantitativni opis anatomije biljke, genetskih, fizioloških i biohemijskih svojstava.
Kako su predavači naglasili problem sa kojim se čovječanstvo susreće se svodi na to da ukoliko broj ljudi na svijetu nastavi da raste ovom brzinom kojom trenutno raste, do 2050. godine moramo proizvoditi 70% više hrane ili moramo smanjiti potrošnju da budemo efikasnije u načinu ishrane. U suprotnom, mi nećemo moći opstati i doći će do velikih konflikata širom svijeta. Stoga, moramo biti oprezniji i svjesniji na koji način konzumiramo trenutne resurse, te treba vidjeti kako ćemo se postaviti u narednih 10 do 20 godina da bi spriječili jednu veliku svjetsku katastrofu, naročito uz činjenicu da je samo 37.7% ukupne svjetske površine zemlje poljoprivredno zemljište, a samo 10.6.% te zemlje je obradivo.
Uzimajući u obzir klimatske promjene i probleme sa kojima se čovječanstvo suočava, a koji utiču na uzgoj i rast biljke, primarni cilj naših predavači i naučnika generalno je da kroz nauku dođu do najidealnije biljke. Idealna biljka bi bila prilagođena području u kojem bi rasla, ali njene karakteristike bi bile što veći plod, nutritivna vrijednost, uz što manju upotrebu resursa (đubriva, vode, itd.).
Naravno, ovaj izazov zahtjeva jedan kolektivni i netradicionalni pristup. Oblast biljne fenotipizacija je oblast koja može da napravi ogroman uticaj u ovom klasteru istraživanja o biljkama.
